Cilt: 6 Sayı: 2, 12.12.2023

Yıl: 2023

Makaleler

Prof. Dr. İbrahim ŞABAN İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ, EDEBİYAT FAKÜLTESİ, DOĞU DİLLERİ VE EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ, ARAP DİLİ VE EDEBİYATI PR. 0000-0002-8691-5652
Arap Dili, Edebiyatı ve Kültürü, Karşılaştırmalı ve Ulusötesi Edebiyat
Dr. Hüseyin ÖLMEZ ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ 0000-0003-3584-3705
Arap Dili, Edebiyatı ve Kültürü
Dil Çalışmaları, Arap Dili, Edebiyatı ve Kültürü, Karşılaştırmalı ve Ulusötesi Edebiyat
Dr. Zeynep ERTÜRK Bir kuruma bağlı değildir 0000-0001-8460-6138
Dilbilim, Uygulamalı Dilbilim ve Eğitim Dilbilimi , Arap Dili, Edebiyatı ve Kültürü
Arap Dili, Edebiyatı ve Kültürü, İngiliz ve İrlanda Dili, Edebiyatı ve Kültürü

Amaç: Istanbul Journal of Arabic Studies (ISTANBULJAS), Arap dili ve edebiyatı ile ilgili çalışmaları/araştırmaları yayımlamak ve desteklemek için kurulmuş hakemli uluslararası akademik bir dergidir. ISTANBULJAS, alanının en güncel ve yetkin çalışmalarını yayımlayarak ilgili kitleye ulaştırmayı ve bilimsel devinime katkı sağlamayı hedef edinmiştir. Periyodik şekilde yayım yapan ISTANBULJAS, özel sayı yayımı da gerçekleştirebilir.

Kapsam: ISTANBULJAS başta Arap dili ve edebiyatı olmak üzere, İslam kültürü, tarihi, sanatı/sanat tarihi ve felsefesi alanlarında hazırlanan özgün ve nitelikli makale telifi ile kitap değerlendirme ve tanıtımlarını yayımlayan bir platformdur.

Aksi belirtilmedikçe gönderilen yazılarla ilgili tüm yazışmalar ilk yazarla yapılacaktır. Makale gönderimi çevrimiçi (online) olarak ve https://dergipark.org.tr/tr/pub/istanbuljas üzerinden yapılmalıdır. Gönderilen yazılar, yazının yayınlanmak üzere gönderildiğini ifade eden, makale türünü belirten ve makaleyle ilgili bilgileri içeren bir mektup; yazının elektronik formunu içeren Microsoft Word 2003 ve üzerindeki versiyonları ile yazılmış elektronik dosya ve tüm yazarların imzaladığı “Telif Hakkı Anlaşması Formu” eklenerek gönderilmelidir.

1. Dergide yayımlanması teklif edilen yazılar MS Word formatında hazırlanır. Yazı karakteri Times New Roman olmalı, 11 punto ve 1,15 satır aralığı ile iki yana dayalı şekilde yazılmalıdır.
2. 16X24 cm boyutundaki sayfada üst kenar boşluğu 3 cm sağ ve sol kenar boşluğu 2 cm; alt kenar boşluğu ise 1.5 cm olmalıdır.
3. Yazının başlığı 12 punto, bold ve satırda ortalanmış olmalıdır.
4. Yazarın/yazarların tam adı hemen başlığın altında bulunmalı, “*” dipnotuyla unvanı, çalıştığı kurum, e-posta bilgileri ve ORCID numarası belirtilmelidir.
5. Öz; 150-200 kelime arasında, tek paragraf halinde ve atıf kullanılmaksızın Türkçe yazılmalıdır. Öz kısmını müteakiben “Abstract” başlığı altında İngilizce Öz yer almalıdır.
6. Anahtar kelimeler, makalenin orijinal dilinde ve İngilizce 4-7 kelime arasında olmalıdır.
7. Yazılar, İngilizce Öz kısmından sonra “Extended Abstact” başlığı altında, en az 700 kelimeden meydana gelen yapılandırılmış bir İngilizce özeti havi olmalıdır. Çalışma bulgularını ve tespitleri içeren yapılandırılmış özet ile makalelerin yurt dışından atıf almasının kolaylaştırılması hedeflenmiştir.
8. Makale/çalışma hacminin 10000 kelimeyi aşmaması tavsiye edilir.
9. İmla ve noktalama işaretleri hususunda Türk Dil Kurumu’nun İmla Kılavuzu esas alınmalıdır.
10. Makalelerde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi’nde (DİA) belirtilen transkripsiyon sistemi (bkz. I. cilt, imlâ esasları) uygulanmalıdır.
11. Dipnotlar sayfa altında olacak şekilde 9 punto ile ve iki yana dayalı olarak yazılmalıdır.
12. Yazarlar, çalışmalarındaki metin içi atıfları ve metin sonu kaynakçasını “The Chicago Manual of Style” formatına göre düzenlemekle yükümlüdürler.
13. Kaynakça; makale metninin son kısmında ve soyad/ad alfabetik sıralaması gözetilerek yapılmalıdır. Atıf yapılan kaynaklarla ilgili tam künye bilgileri kaynakça kısmında da yer almalıdır. Ancak kitaplar için sayfa numarası belirtilmez. Makaleler için ise makalenin hangi sayfa aralığında olduğu bilgisi belirtilir.
14. Kaynakça Latin alfabesi kullanılarak yazılmalıdır. Arapça kaynaklar, DİA’da belirtilen transkripsiyon sistemine uygun olarak Latinize edilmelidir.
15. Kurallar dâhilinde dergimize yayınlanmak üzere gönderilen çalışmaların her türlü hukuki, cezai ve bilimsel sorumluluğu yazar/yazarlarına aittir. Dergi ile hiçbir şekilde bağlayıcılığı yoktur. Yazar, burada bulunan tüm ilkeleri peşinen kabul etmiş sayılır.
16. Yayın Kurulu ve hakem raporları doğrultusunda yazarlardan metin üzerinde bazı düzeltmeler yapmaları istenebilir.
17. Dergiye gönderilen çalışmalar yayınlansın veya yayınlanmasın geri gönderilmez.


Referans Stili ve Formatı
Istanbul Journal of Arabic Studies (ISTANBULJAS), metin içi alıntılama ve kaynak gösterme için “The Chicago Manual of Style” kaynak sitilini benimser. “The Chicago Manual of Style” hakkında bilgi için:
- https://www.chicagomanualofstyle.org/
Kaynakların doğruluğundan yazar(lar) sorumludur. Tüm kaynaklar metinde belirtilmelidir. Kaynak gösterme örnekleri için TIKLAYINIZ.
https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/27584





İLETİŞİM
istanbuljas@gmail.com

Yayın Etiği
Istanbul Journal of Arabic Studies’in yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır.
Hakemli makaleler, bilimsel yöntemin uygulanmasını, yansızlığı sağlayan çalışmalardır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Bu kapsamda Istanbul Journal of Arabic Studies’in yayın etiği ile açık erişim politikası da, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.
Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilecek ve makale reddedilecektir. Dergimiz, editör(ler) ve/veya hakemler tarafından verilen dönütlere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.

Yayıncının Etik Sorumlukları
Kar amacı gütmeyen bir dergi olan Istanbul Journal of Arabic Studies’in yayıncısı İbrahim ŞABAN’dır. Istanbul Journal of Arabic Studies, Türkiye’de sadece Arap diline dair akademik çalışmalar yayımlayan ilk dergidir. 2018 yılından bu yana, yayın kurulu ya da editörler kurulu yönetiminde Arap dili, edebiyatı, kültürü, satanı, tarihi vb. alanlarda akademik çalışmalar yayımlayarak bilim dünyasına katkısını sürdürmüştür.
Istanbul Journal of Arabic Studies Editörler Kurulu’nu, yayıncı oluşturur. Editörler Kurulu, Arapça akademik çalışma alanları gözetilerek oluşturulur. Editörler Kurulu başkanı olarak bir baş editör ve duruma göre bir ya da birden fazla editör yardımcısı ile alan editörleri belirlenir. Ayrılan üyenin yerine duruma göre yeni üye görevlendirilir. Editör, makalenin konusuna göre, gerekli olduğunda Editörler Kurulu üyesi olmayan öğretim üyelerine alan editörü olarak incelemesi için makale gönderebilir.

Istanbul Journal of Arabic Studies Editörler Kurulu’nun Sorumlulukları
● Istanbul Journal of Arabic Studies’e başvurusu yapılan her makaleden, hatta yayımlanmasından sonraki tüm süreçlerinden Istanbul Journal of Arabic Studies Editörler Kurulu sorumludur ve Editörler Kurulu bu sorumluluğunu bilir. Bu sorumluluk, dergiyle ilgili konularda verilen kararlarda yalnızca kamu yararını düşünerek; kişisel kazancı düşünmeden, bağımsız olarak karar vermeyi gerektirir. Yayıncı ve Editörler Kurulu arasındaki ilişki bağımsızlık ilkesine dayanır, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsızdır.
● Istanbul Journal of Arabic Studies Editörler Kurulu, dergiyi sürekli geliştirmeye, yayın niteliğini yükseltmeye çaba gösterir.
● Istanbul Journal of Arabic Studies Editörler Kurulu; yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlar.
● Istanbul Journal of Arabic Studies Editörler Kurulu, Istanbul Journal of Arabic Studies’te yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korur.
● Istanbul Journal of Arabic Studies Editörler Kurulu, makale ve dergi yayım sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlarla, intihalle, atıf çeteciliğiyle ilgili önlemleri almada sorumludur.
● Istanbul Journal of Arabic Studies Editörler Kurulu; yazar(lar)ın bilgi gereksinimlerini içeren bir “Yazar Kılavuzu”, hakemlerin değerlendirme aşamasında gerek duyacakları bilgileri içeren “Hakem Kılavuzu” hazırlar, gerektiğinde günceller.
● Istanbul Journal of Arabic Studies Editörler Kurulu; hakemleri, yazar(lar)ı güdüleyici politikalar belirler.
● Istanbul Journal of Arabic Studies Editörler Kurulu; her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik ya da basılı olarak saklar.
● Istanbul Journal of Arabic Studies Editörler Kurulu iThenticate programı vasıtasıyla intihal raporu almakla sorumludur. Makalelerin yayımlanabilmesi için intihal oranının -kaynakça hariç- en fazla %10 olması gerekmektedir. Tarama sonucu %10’un üzerinde olan makaleler Editör Kurulu kararıyla reddedilir. 
Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları
● Editörler; hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya, gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
● Editörler, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel literatüre, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
● Editörler, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerliliği ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
● Editörler, başvurusu yapılan makalelerin önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundurur, ciddi sorun olmadıkça önceki editör(ler)ce verilen kararları değiştirmezler.
● Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
● Editörler, makaleleri alan editörleri ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
● Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar.
● Editörler, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar.
● Editörler, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
● Editörler, dergi yayın süreçlerini yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusundaki gelişmelerden bilgilendirir, gerektiğinde eğitim programı hazırlarlar.
● Editörler, yayın sürecinde görev alan herkesle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenlerler.
● Editörler, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
● Editörler; makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makaleyi reddederler.
● Editörler; görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşırlar.
● Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
● Editörler, yayımlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar; özgünlük-benzerlik denetimini yaparlar.
● Editörler, dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.
● Editörler olumsuz sonuçları içeren çalışmaları da göz önünde bulundururlar.
● Editörler, dergiye iletilen şikâyetleri inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Istanbul Journal of Arabic Studies makale değerlendirme sürecinde yazar(lar)ın hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü kör hakemlik ilkesi uygulanır, hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a iletilir. Istanbul Journal of Arabic Studies’e başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler şu etik sorumlulukları taşımalıdır:
● Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
● Hakemler, değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra yok etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
● Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidir.
● Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
● Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.

Yazarların Etik Sorumlulukları
Istanbul Journal of Arabic Studies’e makale başvurusu yapan yazar(lar)ın etik sorumlulukları:
● Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri bir makaleyi, aynı anda birden fazla makaleyi Istanbul Journal of Arabic Studies’e göndermemelidir.
● Yazar(lar), Istanbul Journal of Arabic Studies’e özgün makale göndermelidir.
● Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde atıf yapmalıdır.
● Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme önerilmemelidir.
● Yayımlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmelidir.
● Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda beklenen bilgileri editörlere sunmalıdırlar.
● Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler.
● Yazar(lar), değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmelidir.
● Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısını aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir. 
● Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Araştırma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar vb. uygun gerçekleştirildiği bildirilmelidir. 
● Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, etik kurul kararının gerekmediği, makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.

Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi
Istanbul Journal of Arabic Studies’te editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranışla ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki veya yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda istanbuljas@gmail.com adresine ileti yoluyla bildirilmesi gerekir.

Dergi Politikası

Ücret politikası: Istanbul Journal of Arabic Studies kâr amacı gütmez. Yazarlardan ve okuyuculardan ücret talep edilmez. Bir masraf oluşursa (yabancı dildeki yazıların tetkiki, posta masrafı, doi masrafı, intihal tetkik masrafı, vd.) masraf sorumlu yazara bildirilir kabulü halinde fatura edilebilir.

Makale değerlendirme süresi: Önerilen makalelerin değerlendirme süreci genelde 30 ila 90 gün sürmektedir.

Düzeltme ve geri çekme süreçleri: Hata ile ya da kasten bir yanıltma şüphesi oluşturacak veriler, tablolar, grafikler, sonuçlar vb. varsa yazar, editör ya da okuyucular tarafından fark edilip iletildiğinde önce https://dergipark.org.tr/tr/pub/istanbuljas adresinde ön-erken görünümden kaldırılır. Yayımlandıktan sonra fark edilirse ileriki sayılarda düzeltilir ya da geri çekildiği bildirilir.

Istanbul Journal of Arabic Studies kâr amacı gütmez. Yazarlardan ve okuyuculardan ücret talep edilmez. Bir masraf oluşursa (yabancı dildeki yazıların tetkiki, posta masrafı, doi masrafı, intihal tetkik masrafı, vd.) masraf sorumlu yazara bildirilir kabulü halinde fatura edilebilir.